Πέμπτη 1η Νοεμβρίου 2018, 8:15΄μμ στο ΤΥΠΕΤ

Το νέο-γουέστερν «Πάση Θυσία» του David Mackenzie είναι μια μελαγχολική και διαπεραστική ματιά στη σύγχρονη Αμερική, μια χώρα όχι πολύ διαφορετική από εκείνη που οι λευκοί έποικοι πήραν με τη βία τη γη από τους Ινδιάνους και σήμερα οι απόγονοι τους χάνουν την ίδια γη από τις υποθήκες στις τράπεζες που αδυνατούν να αποπληρώσουν. Μια αυθεντική, γοητευτική, σύγχρονη δραματική περιπέτεια, ωδή στην αυτοθυσία και στους ανθρώπους που πιστεύουν πως το δίκιο είναι κάτι που πρέπει να διεκδικείς με κάθε τρόπο. Η έκφραση «Hell or High Water» μπαίνει, συνήθως, ως όρος σε κάθε υποθήκη, σύμφωνα με τον οποίο απαιτείται οι πληρωμές του δανείου να γίνονται «Πάση Θυσία», που λέει και ο ελληνικός τίτλος, ανεξάρτητα από τις αντικειμενικές δυσκολίες αποπληρωμής του κάθε υπόχρεου. Χώρος δράσης της ταινίας είναι μια Αμερική τρομακτικά μοναχική, συντηρητική και βίαιη. Πιο συγκεκριμένα το Δυτικό Τέξας, εκεί όπου οι διαφορές μεταξύ εντίμων και παρανόμων είναι τόσο θολές που σπάνια μπορείς να τις αναγνωρίσεις. Απόκοσμο τοπίο, εκτυφλωτικός και καυτός ήλιος, απέραντες πεδιάδες, τεράστιοι αυτοκινητόδρομοι πάνω στους οποίους οδηγείς για ώρες μέχρι να φτάσεις στον προορισμό σου, απομονωμένες μικρές κωμοπόλεις, ψυχρά και παρακμιακά μοτέλ, τράπεζες και καταστήματα που θυμίζουν την Άγρια Δύση του παρελθόντος. Άνθρωποι έτοιμοι για τσαμπουκά με κάθε αφορμή. Οπλοκατοχή. Σχεδόν όλοι οπλοφορούν, πυροβολούν σε κάθε ευκαιρία ή οργανώσουν αυτοσχέδια αποσπάσματα για να κυνηγήσουν τους εκάστοτε κακούς. Συνθήματα στους τοίχους που πληροφορούν τον περαστικό ότι σώθηκαν οι τράπεζες αλλά όχι οι στρατιώτες που υπηρέτησαν στο Ιράκ, πινακίδες για δάνεια, τηλε-ευαγγελιστές. Από όλα έχει το Δυτικό Τέξας. Αλλά ούτε ένας αφροαμερικανός δεν φαίνεται στο οπτικό μας πεδίο. Εδώ μαύροι δεν υπάρχουν. Ήρωες του φιλμ είναι δυο αδέλφια, σε προσωπικό τέλμα. Ο Τόμπι, ένας συνηθισμένος, διαζευγμένος πατέρας που θα έκανε τα πάντα για να εξασφαλίσει μια καλύτερη ζωή στο γιο του, και ο Τάνερ, ένας ευέξαπτος, πρώην κατάδικος. Ο Τόμπι και ο Τάνερ ληστεύουν τράπεζες. Όχι όλες τις τράπεζες, αλλά μόνον τα υποκαταστήματα εκείνης που απειλεί με κατάσχεση το οικογενειακό τους αγρόκτημα. Κάνουν τις ληστείες σε μικρές κωμοπόλεις, νωρίς το πρωί, μόλις ανοίξουν για να μην έχουν κόσμο. Δε παίρνουν δεσμίδες, αλλά μόνο τα χαρτονομίσματα που δεν έχουν ακόμη καταγραφεί ώστε να μην μπορούν να εντοπιστούν από τη χρήση τους. Δεν είναι ληστές για πάντα. Οι πράξεις τους είναι προγραμματισμένες να τελειώσουν όταν συγκεντρωθεί το συνολικό ποσό για την αποπληρωμή του δανείου. Το σχέδιο αυτοδικίας, η επιλογή να κλέβουν την τράπεζα που θα τους πάρει την περιουσία και να την πληρώνουν με τα δικά της λεφτά, έχει εμπνευστή όχι τον μεγάλο, μαθημένο στην παρανομία, αδελφό, αλλά τον μικρό, εκείνον που ως τώρα υπήρξε νομοταγής. Και πάνω που τα δυο αδέλφια κοντεύουν να ολοκληρώσουν το σχέδιο τους, χωρίς να εμπλακούν σε επεισόδια με την αστυνομία, δύο έμπειροι ρέιντζερ, ένας λευκός σερίφης στην τελευταία του αποστολή, αφού πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί άμεσα και ο επί χρόνια πιστός ινδιάνικης καταγωγής βοηθός του, βάζουν σκοπό της ζωής τους να τους πιάσουν στον τόπο του εγκλήματος και σύντομα αρχίζουν να βρίσκονται επικίνδυνα κοντά τους. Όταν συναντηθούν ο καθένας τους θα έχει να παλέψει πρωτίστως με τη δική του συνείδηση και τους δικούς του δαίμονες. Ο μεγάλος, κακός αδελφός θα θυσιαστεί για τον μικρό και ο σερίφης θα λυγίσει μπροστά σε αυτή τη θυσία. Το «Πάση Θυσία» είναι μια καλοκουρδισμένη ταινία. Έξοχο το σενάριο του Taylor Sheridan, λειτουργική η σκηνοθεσία του David Mackenzie, που αντιμετωπίζει το θέμα του λιτά, δημιουργικά, με γενναίες δόσεις λυτρωτικού χιούμορ. Δείχνει στους θεατές μία άλλη μορφή της ζωής στην Αμερική, όχι όπως την προβάλλουν οι ταινίες που εκθειάζουν το αμερικάνικο όνειρο αλλά ως ένα σύμπαν με συσσωρευμένα καθημερινά προβλήματα. Βάζει τις μικρές ληστείες και τις μικρές παρανομίες απέναντι από τις μεγάλες. Οι παρανομίες των δύο αδελφών μοιάζουν με εφηβική παραβατικότητα μπροστά στη μεγάλη ληστεία της γης που κάποτε ανήκε στους Ινδιάνους ή την συντελούμενη, στην σύγχρονη εποχή, ληστεία των τίτλων ιδιοκτησίας από τις τράπεζες. Έτσι ο θεατής έρχεται στην παράδοξη θέση να δικαιώνει και να ταυτίζεται με τα δύο αδέλφια που επιλέγουν την εγκληματικότητα για να σώσουν την περιουσία και την αξιοπρέπεια τους. Για όποιον δεν κατάλαβε οι τράπεζες είναι ο μεγάλος κακός του «Πάση Θυσία». Τέσσερις σπουδαίοι ηθοποιοί αποδίδουν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Oι νεότεροι Chris Pine και Ben Foster, στους ρόλους του καλού και του κακού αδελφού, που έχουν αγάπη και σεβασμό ο ένας για τον άλλον και για τον κοινό τους σκοπό. Ο κορυφαίος Jeff Bridges είναι εξαιρετικός στο ρόλο του έμπειρου σερίφη, ενός ανθρώπου που κλονίζεται ανάμεσα στο καθήκον και την κατανόηση προς τον παραβάτη, ρόλο που παραπέμπει σε ένα τμήμα της Αμερικής που παρά το αρνητικό κλίμα αρνείται να αποσυρθεί. Οι τρεις τους, μαζί με τον ινδιάνικης καταγωγής Gil Birmingham δίνουν τέσσερις από τις ωραιότερες ερμηνείες που είδαμε στον κινηματογράφο. Εξίσου απολαυστικοί και οι ηθοποιοί που υποδύονται τους δεύτερους ρόλους. Αν και μικροί, αν και τα λόγια που λένε είναι ελάχιστα, αντιλαμβάνεται κανείς ότι χωρίς αυτούς η ταινία δεν θα ήταν τόσο ολοκληρωμένη. Το τέλειο αποτέλεσμα συμπληρώνουν η ατμοσφαιρική φωτογραφία του Giles Nuttgens και εξαιρετική μουσική των Nick Cave και Warren Ellis Η ταινία είχε 166 υποψηφιότητες, ανάμεσά τους για 4 Όσκαρ και 3 Χρυσές Σφαίρες. Κέρδισε, δε, 46 Βραβεία σε διεθνείς διοργανώσεις. ΗΠΑ, 2016. Διάρκεια: 102'. Σκηνοθεσία: David Mackenzie. Σενάριο: Taylor Sheridan. Με τους: Chris Pine, Ben Foster, Jeff Bridges, Gil Birmingham. Φωτογραφία: Giles Nuttgens. Μουσική: Nick Cave και Warren Ellis.