Τρίτη 5 Δεκεμβρίου 2023, 8:30μμ, ζωντανά και διαδικτυακά

Στην 7η συνάντηση του σεμιναρίου «Η Κωμωδία στο Σινεμά» που οργανώνει το Cine Δράση και θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 5 Δεκεμβρίου στις 8:30’μμ ζωντανά στο στέκι της Δράσης και διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας Zoom, το θέμα μας είναι «Γούντι Άλεν: Μια κινηματογραφική Διαδρομή», μέρος 1ο «Από το ξεκίνημα στην ωριμότητα». Βλέπουμε και συζητάμε αποσπάσματα από ταινίες του. Ο Άλεν Στούαρτ Κόνιγκσμπεργκ, γνωστός ως Γούντι Άλεν, είναι Αμερικανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, κωμικός, συγγραφέας και μουσικός, του οποίου ο μεγάλος όγκος των έργων και το εκφραστικό ύφος τον κατέστησαν έναν από τους πιο διάσημους και δημιουργικούς παραγωγούς ταινιών της σύγχρονης εποχής. Το έργο του πέρασε στην ιστορία του κινηματογράφου, λατρεύτηκε από διανοούμενους και εκατομμύρια θεατές -αν και ο ίδιος παραπονιέται ότι το αγαπούν περισσότερο οι Ευρωπαίοι και λιγότερο οι Αμερικανοί- και για την ανάλυσή του έχουν ξοδευτεί ποταμοί μελάνης από την κριτικούς και ερευνητές. Εκείνος αντιμετωπίζει την επιτυχία εξαιρετικά προσγειωμένα: «Δεν θέλω να μείνω αθάνατος με το έργο μου. Θέλω να μείνω αθάνατος στο σαλόνι του σπιτιού μου». Γεννήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 1935 από εβραϊκή οικογένεια στο Μπρονξ. Από μικρός μισούσε το σχολείο, ενδιαφερόταν για τα κορίτσια πριν τελειώσει το νηπιαγωγείο, άκουγε μανιωδώς ραδιόφωνο, γοητευόταν από το βοντβίλ (δημοφιλέστατο είδος του αμερικανικού λαϊκού θεάτρου, στα τέλη του 19ου αιώνα, που συνδύαζε μουσική, χορό, ταχυδακτυλουργίες, ακροβατικά και θεατρικά σκετς) πειραματιζόταν με τα ταχυδακτυλουργικά και μαγευόταν από τους τζαζ ήχους της Νέας Ορλεάνης και τους σπουδαίους Μπανκ Τζόνσον, Τζέλι Ρολ Μόρτον, Λούις Άρμστρονγκ και ιδιαίτερα από τον Σίντνεϊ Μπεσέ. Όταν ξεκίνησε να παίζει μουσική, μπορεί να φαντασιωνόταν «να γίνει ένας επίδοξος Αφροαμερικάνος τζαζίστας», αλλά μετά από χρόνια καθημερινής εξάσκησης, χαρακτηρίζει τον εαυτό του «μια μουσική ασημαντότητα» που ο κόσμος ακούει λόγω της κινηματογραφικής του διαδρομής. Είναι ένας συνηθισμένος άνθρωπος και ίσως να μην είχαμε ακούσει ποτέ γι' αυτόν, αν ήταν λίγο πιο επιμελής μαθητής. Αφού τον έδιωξαν από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και από το Σίτι Κόλετζ, άρχισε να ασχολείται επαγγελματικά με το γράψιμο. Έγραφε κείμενα για διάφορους κωμικούς και να πουλάει τα πρώτα του αστεία σε στήλες εφημερίδων. Με τον καιρό και όσο τα «καλαμπούρια» που έγραφε πλέον και για την τηλεόραση άρχισαν να του αποφέρουν χρήματα ικανά για να συντηρείται, ο Άλεν άρχισε να εμφανίζεται και ως κωμικός ηθοποιός σε παραστάσεις, με μεγάλη επιτυχία. Πρώτη του προσωπική ταινία είναι το «Ζητείται Εγκέφαλος για Ληστεία» (1969), με την οποία εγκαινιάζει την πρώιμη ανάλαφρη και αμιγώς κωμική περίοδο του. Το φιλμ μέχρι και σήμερα είναι απίστευτα ξεκαρδιστικό με την ακόλουθη ατάκα-στοχασμό του Βέρτζιλ (στον ρόλο ο ίδιος ο Αλεν) να αναπαράγεται ακόμη και από τη νέα γενιά σινεφίλ: «Μετά από δεκαπέντε λεπτά μαζί της ήθελα να την παντρευτώ, μετά από μισή ώρα εγκατέλειψα τελείως την ιδέα να της κλέψω το πορτοφόλι». Η περσόνα του νευρωτικού, απροσάρμοστου, ατσούμπαλου, συχνά υποχόνδριου, φιλοσοφικά κυνικού, αλλά ταυτόχρονα αθεράπευτα ρομαντικού «γυαλάκια» θα τον συνοδεύσει με την κωμική της αιχμή στις «Μπανάνες» (1971). Ο παρθένος Φίλντινγκ Μέλις γίνεται ακτιβιστής για χάρη των σεξουαλικών του ορμών και καταλήγει επαναστάτης κατά λάθος σε κρατίδιο της Λατινικής Αμερικής. Η δεύτερη σκηνοθετική απόπειρα του Άλεν αποτελεί και την κορυφαία, πλέον κωμωδία του, με εμφανή τη σουρεαλιστική επίδραση των αδελφών Μαρξ («Duck Soup»). Βροχή από ατάκες, ανελέητο slapstick, πολιτικές βολές κατά της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ και αμέτρητες σεκάνς ανθολογίας, από τον εφιάλτη με το… παρκάρισμα των εσταυρωμένων στους δρόμους της Νέας Υόρκης, μέχρι τη δίκη του ήρωα που υπερασπίζεται τον εαυτό του… φιμωμένος! «Είχα καλές σχέσεις με τους γονείς μου. Με χτυπούσαν πολύ σπάνια. Νομίζω, μάλιστα, πως όταν ήμουν παιδί με χτύπησαν μονάχα μια φορά. Ξεκίνησαν στις 23 Δεκεμβρίου του 1942 και σταμάτησαν στα τέλη της άνοιξης του ’44.» Το σπονδυλωτό «Τα πάντα γύρω από το σεξ» (1972), το οποίο έμεινε στην ιστορία και για την παθιασμένη ερωτική σχέση του ψυχιάτρου Τζιν Γούαιλντερ με ένα πρόβατο. Ο «Υπναράς» (1973) και το «Love and Death» (Ο Ειρηνοποιός», 1975) -για τον Αλεν η πιο αστεία από τις πρώιμες ταινίες του- θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως μεταβατικές ταινίες προς τη δεύτερη πιο ώριμη «περίοδο» του σινεμά του. Στα παραπάνω φιλμ ξεχώρισε η χημεία του σκηνοθέτη με την Νταϊάν Κίτον, η οποία απογειώθηκε στο «Annie Hall» λίγα χρόνια αργότερα. Οι δυο τους ζευγάρι για ένα διάστημα, παραμένουν φίλοι μέχρι σήμερα, με την Κίτον να ανήκει σε εκείνα τα πρόσωπα του Χόλιγουντ που στήριξαν ανοιχτά τον Αλεν αναφορικά με τις καταγγελίες κακοποίησης της Ντίλαν Φάροου στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Η συνάντηση θα γίνει ζωντανά στο στέκι της Δράσης (Πάρνηθος 21, Βριλήσσια) ή διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας zoom: Meeting ID: 850 0197 3068 Passcode: 497276