Δήμοι, τόποι και λαϊκή συμμετοχή

Από το 2006 η ΔΡΑΣΗ μιλάει στο προάστιο για «συμμετοχή». Ένα αίτημα που με τα χρόνια εξειδικεύεται, εμπλουτίζεται, αποκτάει παράδρομους, γίνεται κατεύθυνση, γίνεται φυσιογνωμία και σημείο αναφοράς. Ρωτούν κάποιοι που τα θεωρούν αυτά «θεωρίες» και προτιμούν να εστιάζουν σε προγράμματα και υποσχέσεις, πώς εφαρμόζεται και τι σημαίνει η συμμετοχή στην πράξη; Πέρα από το ότι δεν έχουμε συνταγές για όλα, καθότι στη ζωή τα πράγματα είναι ανοιχτά και άρα πάντα πολιτικά, ας κάνουμε μια υπόθεση. Με το βλέμμα στραμμένο βέβαια, στην «αναποδιά» - κατά τον πρωθυπουργό- του Θεσσαλικού κάμπου... Το απαράδεκτο νομικό πλαίσιο της αυτοδιοίκησης, αυτό που εφαρμόζεται σήμερα, προβλέπει για τους δημάρχους την υποχρέωση διαβουλεύσεων, τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο, στον προϋπολογισμό. Μια διάταξη κενό γράμμα, επειδή κανένας δήμαρχος δεν την αξιοποιεί. Κι ας προβλέπεται. Γιατί άραγε; Ας ξεκινήσουμε από αυτό. Ας υποθέσουμε ότι ένας δήμαρχος θέλει πράγματι να το εφαρμόσει. Να μάθει τι σκέφτονται οι δημότες του, τι τους απασχολεί. Έστω για μια φορά. Και οργανώνει μια διαβούλευση. Ας υποθέσουμε ακόμη, ότι προηγούνται δυο συνελεύσεις ανά γειτονιά, πράγματα γνωστά, εφικτά, εφαρμοσμένα, άλλοτε υποτυπωδώς, άλλοτε προσχηματικά, αλλά πάντως όχι τόσο απαιτητικά. Θα μπορούσαμε ακόμη να ζητήσουμε ο Δήμαρχος να απολογείται κιόλας, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, τι έκανε, τι προβλήματα συνάντησε, πράγμα που επίσης αποτελεί υποχρέωσή του, ανεφάρμοστη κι αυτή, αλλά αυτό ας το αφήσουμε για μετά. Πάμε λοιπόν στη διαβούλευση! Τελευταία υπόθεση – προϋπόθεση- είναι να ξεπεραστεί ο «αυτόματος» τορπιλισμός κάθε διαδικασίας από τα συνήθη πρόσωπα - παράγοντες και από τις παρελκυστικές πρακτικές τους, από όλους όσοι έχουν ταυτίσει τις συζητήσεις με θεατρινισμούς, χειρισμούς, αυτοπροβολή και άθλιες διαμάχες τηλεπαραθύρων. Ας υποθέσουμε δηλαδή, ότι η συζήτηση θα προστατευτεί για να αντληθούν συμπεράσματα, όχι για να γίνουν «διευθετήσεις», ποια είναι τα προβλήματα και ποιες οι προτεραιότητες που οι πολίτες θέτουν. Θα αμφέβαλλε λοιπόν τότε κανείς ότι, π.χ., οι πολίτες των Βριλησσίων που έζησαν τον χιονιά και τον πενθήμερο αποκλεισμό του Ιανουαρίου του 2022, θα επέβαλαν στον Δήμο τους να είναι πιο προετοιμασμένος, να μην έχει κακοσυντηρημένα και παροπλισμένα οχήματα, αλλά έτοιμα να συνδράμουν; Θα αμφέβαλλε κανείς ότι οι πολίτες θα ζητούσαν ο Δήμος να διαθέτει μια παραπάνω μπουλντόζα, ένα μικρό εκχιονιστικό; Και ακόμη, εάν γνώριζαν ότι το «Γραφείο» Πολιτικής Προστασίας του Δήμου διαθέτει μόνο έναν προϊστάμενο και κανέναν υφιστάμενο, (που καλείται να επέμβει σε πυρκαγιές, τροχαία ατυχήματα, πτώσεις δέντρων, καλωδίων, διάσωση ζώων κ.α.), ένα μόνο άτομο όλη την ημέρα, όλον τον χρόνο, θα ζητούσαν καλύτερη οργάνωση και πρόσθετο προσωπικό; Και ένα δεύτερο μικρό πυροσβεστικό όχημα; Αμφιβάλει ότι θα επέμεναν να έχει ολοκληρωθεί η αντιπλημμυρική προστασία στην περιοχή μεταξύ Ολύμπου και Αναπαύσεως ή να είχε λυθεί το ζήτημα της συχνής διακοπής υδροδότησης στα Άνω Βριλήσσια; Κάτι ανάλογο θα ζητούσαν και οι κάτοικοι των χωριών του Κάμπου. Να διαθέτουν οι Δήμοι τους εξοπλισμό για να ενισχύεται η πρώτη αντίδραση απέναντι στις φωτιές ή τις πλημμύρες για να μπορεί να βοηθηθεί ο κόσμος. Και να εφαρμόζονται κατά προτεραιότητα οι μελέτες και τα αναγκαία έργα που επί χρόνια είχαν επισημανθεί. Η συμμετοχή δεν είναι «θεωρία». Αν μια στοιχειώδης αλλά ουσιαστική μορφή λαϊκής συμμετοχής μπορούσε να πάρει σάρκα και οστά, πολλά θα άλλαζαν στους Δήμους. Θα ακυρωνόταν η λογική των ηλεκτρικών ποδηλάτων (στα Βριλήσσια) ή των οχημάτων χωρίς οδηγό (στα Τρίκαλα). Και θα άλλαζαν οι προτεραιότητες και τα «οράματα». Η λαϊκή συμμετοχή θα δυναμίτιζε επίσης το μοντέλο του μεσοαστικού προαστίου, που δεν έχει προβλήματα, που δεν θα του συμβεί τίποτα, όπου δεν κινδυνεύουμε, υπάρχει κανονικότητα. Μόνο η ψηφιακή μετάβαση μας λείπει. Θα δυναμίτιζε τέλος και τη λογική του «Καλλικράτη», του κεντρικού σχεδιασμού, της μείωσης του αριθμού των Δήμων, μαζί και της δυνατότητας αυτενέργειας των κατοίκων. «Μεταρρύθμιση» που είδαμε με αφορμή τις φυσικές καταστροφές, τι αποτελέσματα έφερε. Και αυτό είναι το ελάχιστο. Η συμμετοχή είναι πολλά παραπάνω. Είναι τρόπος λειτουργίας της Πόλης, είναι μάθημα, παρουσία, είναι στοίχημα, διεκδίκηση, κάτι που διευρύνεται, συνειδητοποιείται, είναι ελευθερία, αλήθεια και αποτελεσματικότητα. Είναι διέξοδος και μια «άλλη» οπτική. Στην οποία πρέπει επιτέλους να δώσουμε την πρέπουσα σημασία. Κίνηση Δημοτών Βριλησσίων ΔΡΑΣΗ για μια άλλη Πόλη