Πέμπτη 15 Μαΐου, 8:15΄μμ, ΤΥΠΕΤ

Η Βαλ, είναι μια μεσόκοπη οικονόμος-νταντά σε ένα πλούσιο σπίτι του Sao Paolo. Έχει καλή σχέση με τα αφεντικά της, τα οποία υπηρετεί πιστά για περισσότερο από δέκα χρόνια. Η ίδια έχει αφήσει στη μακρινή επαρχία την κόρη της, την οποία μεγαλώνουν συγγενικά της πρόσωπα, προκειμένου να βρει δουλειά για να τη συντηρήσει. Αντλεί μοναδική χαρά και ικανοποίηση από το δεκαεφτάχρονο μοναχογιό της οικογένειας, τον οποίο έχει αναθρέψει και έχει γενικά υπό την προστασία της. Η ξαφνική άφιξη της συνομήλικης με το αγόρι κόρης της, ύστερα από απουσία χρόνων, και η αναγκαστική συμβίωσή τους στο «σπίτι» της οικογένειας που μέχρι χθες ισχυριζόταν ότι ήταν και «οικογένεια» της θα ταράξουν τις ψευδείς ισορροπίες και θα φέρουν στην επιφάνεια με τον πιο γλαφυρό τρόπο τις εγγενείς ταξικές διαφορές. Η ισορροπία διαταράσσεται επειδή απλώς η έφηβη κόρη χρησιμοποιεί την πισίνα τους και τρώει το παγωτό τους. Οι κοινωνικές δομές που βασίζονται σε αυστηρά προσδιορισμένα όρια και καθήκοντα αναδεικνύονται δραματικά: Η οικογένεια θεωρεί τη Βαλ μέρος της, όσο πιστεύει ότι δεν διατρέχει κίνδυνο από την παρουσία και τη δουλειά της, αλλά κάθε άλλο παρά την αντιμετωπίζει ως μέλος, όταν αισθανθεί ότι απειλείται. Συνεπώς έχουμε να κάνουμε εδώ με μια μητέρα, η οποία για να βγάλει τα προς το ζην λόγω συγκυριών έχει φύγει από το σπίτι της και δουλεύει χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, με αποτέλεσμα να έχει αποξενωθεί από την κόρη της και να στερείται τη χαρά να την μεγαλώσει. Ταυτόχρονα η ίδια έχει μεγαλώσει το παιδί της μεγαλοαστικής οικογένειας, το οποίο νιώθει σαν πραγματικά δικό της παιδί (περισσότερο και από την ίδια του τη μητέρα) σε μια σχέση αμφίδρομη. Η οικονομική άνεση δημιουργεί διαφορετικές συναισθηματικές ισορροπίες: δεν μεγαλώνεις εσύ το παιδί σου, το κάνει για σένα η νταντά, μία γυναίκα που περνά όλες τις ώρες μαζί του, το φροντίζει, το ταΐζει, το βάζει για ύπνο. Όταν αυτό μεγαλώσει, αναρωτιέσαι γιατί αγκαλιάζει την νταντά, αλλά όχι εσένα τη βιολογική του μητέρα. Η οικονομική στέρηση κάνει ακριβώς το ίδιο: αφήνεις πίσω το δικό σου παιδί, σε μία γιαγιά ή θεία, ξενιτεύεσαι για να βρεις δουλειά και να του στέλνεις χρήματα. Όταν αυτό μεγαλώνει, παραξενεύεσαι που είναι ανεπίστρεπτα θυμωμένο, ενώ εσύ πιστεύεις ότι έχεις κάνει τα πάντα για εκείνο. Από την άλλη η κόρη που δεν μεγάλωσε με τη μητέρα της, που την μεγάλωσε άλλη γυναίκα φτωχικά, δεν γνωρίζει, δεν συνειδητοποιεί και σίγουρα δεν αποδέχεται τις διακρίσεις στις οποίες υποβάλλεται η τάξη της στους κόλπους της σύγχρονης κοινωνίας και αρνείται να συμβιβαστεί, κινούμενη ακριβώς αντίθετα με ότι έχει κάνει η μητέρα της. Η αυτοπεποίθηση και η φιλοδοξία του κοριτσιού όχι μόνο ανατρέπουν τη σχέση υπηρέτη-αφεντικού αλλά επαναπροσδιορίζουν τη σχέση μάνας-κόρης. Με εφόδια ένα γερό σενάριο και μια δυναμική πρωταγωνιστική ερμηνεία, η Muylaert ισορροπεί με δεξιοτεχνία ανάμεσα στο κωμικό και το δραματικό, -ενισχύοντας σταθερά το πρώτο-, για να κτίσει ένα οικοδόμημα που προχωράει πέρα από τη θεματική των ταξικών αντιπαραθέσεων. Μια σειρά σκηνές που συνδέονται άρρηκτα επανέρχονται παραλλαγμένες για να τονίσουν το νέο που εισβάλλει σε ένα παγιωμένο σύμπαν. Με πιο χαρακτηριστικές αυτές στην κουζίνα του σπιτιού ή στην πισίνα οι σκηνές αυτές που στηρίζονται σε έντονες αντιθέσεις συνιστούν όχι μόνο το μοχλό μιας κωμικής δράσης –με την αναστάτωση που προκαλούν στην απεγνωσμένη μητέρα- αλλά και καθρέφτη ενός κοινωνικού status quo που θεωρείται αδιαμφισβήτητο. Ταυτόχρονα υφαίνουν σταδιακά τον καμβά της ιστορίας, πάνω στον οποίο προβάλλουν ανάγλυφα τα πρόσωπα, διαμορφώνονται και υποσκάπτονται διαρκώς οι σχέσεις τους, προσδιορίζονται και επαναπροσδιορίζονται σε νέες βάσεις. Η Muylaert δεν παίρνει εύκολα θέση, προσπαθεί να μη δημιουργήσει την αίσθηση ότι τα ψυχρά άτομα που ανήκουν στην αστική τάξη συγκρούονται διαρκώς με τη ευαισθησία των εργαζομένων. Αντίθετα, οι ήρωες σε όποια κοινωνική τάξη και αν ανήκουν παρουσιάζονται ως άνθρωποι με όλα τα χαρακτηριστικά τους, τα σωστά τους και τα λάθη τους, τα προτερήματα και τα ελαττώματα τους. Σκοπός της δεν είναι να καταγγείλει, αλλά να αναδείξει την ειρωνεία ενός φαινομένου, τη λάθος αρχιτεκτονική βάση αυτής της κοινωνικής δομής. Για αυτό και η σκηνοθεσίας της είναι γεωμετρική, αρχιτεκτονική: πλάνα της πισίνας όπως τα βλέπει μία γυναίκα που δεν έχει ποτέ τολμήσει να κολυμπήσει εκεί, όψεις της μουντής σκάλας που χωρίζει το κυρίως σπίτι με το δωμάτιο υπηρεσίας, το λειψό κομμάτι του ουρανού που φαίνεται από το πλυσταριό, η πόρτα της κουζίνας που ανοίγει όταν κάποιος σε φωνάξει από την τραπεζαρία για να σηκώσεις τα πιάτα και να σερβίρεις το γλυκό. Το φιλμ πετυχαίνει να διηγηθεί την ιστορία των δύο γυναικών που ανήκουν σε διαφορετικές γενιές προκαλώντας έντονα συναισθήματα στους θεατές, αποτυπώνοντας τες μέσα τις εξαιρετικές ερμηνείες της Regina Case (Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο Suntance) και της Camila Márdila. Τιμήθηκε με 35 Βραβεία σε σύνολο 66 υποψηφιοτήτων, ανάμεσα τους το Βραβείο Κοινού στο Πανόραμα του Φεστιβάλ Βερολίνου (2015). Βραζιλία, Δραματική Κομεντί, 2015. Διάρκεια:110’. Σκηνοθεσία - Σενάριο: Anna Muylaert. Πρωταγωνιστούν: Regina Casé, Camila Márdila, Karine Teles, Michel Joelsas, Lourenço Mutarelli, Helena Albergaria.