του Γιάννη Τσούτσια

Με την παρεμβάσή μας στο δημοτικό συμβούλιο των Βριλησσίων για το θέμα του νέου αυτοδιοικητικού νομοσχεδίου, επιχειρήσαμε να γίνει κατανοητό το νήμα που δένει όλες τις διατάξεις και όλα τα άρθρα του. Κατά τη γνώμη μας, ανεξαρτήτως παραταξιακής τοποθέτησης, εάν όσα προμηνύονται μπορούσαν να συζητηθούν ψύχραιμα και εκτός κομματικών εμπλοκών για να γίνουν αντιληπτά, δεν θα υπήρχε δημοτικός σύμβουλος που δεν θα αντιδρούσε. Αυτό όμως δεν θα συμβεί. Τώρα, επειδή πολλοί αντιλαμβάνονται τα πράγματα μόνον μέσω αντιτιθέμενων επιλογών, η κριτική μας στην κυβέρνηση δεν ασκείται από θέση υπεράσπισης της προηγούμενης κατάστασης. Η αντίθεσή μας στο νομοσχέδιο της Ν.Δ. δεν οδηγεί σε δικαίωση του αντίστοιχου του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος είχε τα δικά του θέματα να λύσει, να διασώσει τις δυνάμεις του στην αυτοδιοίκηση, με αντίτιμο την κατασυκοφάντηση της απλής αναλογικής και την μπαχαλοποίηση των δημοτικών συμβουλίων, τα οποία θα μετατρέπονταν σε ένα άθροισμα ετερόκλιτων συμφερόντων, σε «λόμπυ» κατά το αμερικάνικο πρότυπο διακυβέρνησης, με ανά περίπτωση πλειοψηφίες χωρίς ειρμό και νομιμοποίηση. Το αποτέλεσμα της προηγούμενης κατάστασης, που πάντως δεν δοκιμάστηκε, θα ήταν η αδυναμία παραγωγής πολιτικής και η ρευστοποίηση των πάντων, με τη σχέση συμπολίτευσης – αντιπολίτευσης να επανακαθορίζεται ανά πάσα στιγμή και τις μειοψηφίες να αποκτούν δυσανάλογα καθοριστικό ρόλο. Η Ν.Δ. αντίθετα αλλά και ο διπολισμός γενικότερα, (που πάλι περιλαμβάνει τον ΣΥΡΙΖΑ), επιχειρεί τώρα κάτι πιο σαφές, τον ασφυκτικό, χωρίς περιστροφές, έλεγχο του θεσμού, να τον αποξενώσει από κάθε τι τοπικό, λαϊκό, αμφισβητησιακό, αυθόρμητο, μη κομματικό, να συγκροτούνται τα δημοτικά συμβούλια αποκλειστικά από εκπροσώπους του και η αυτοδιοίκηση να μετατραπεί οριστικά σε συμπλήρωμα των σχεδιασμών του πολιτικού συστήματος. Και στις δυο περιπτώσεις, οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν κανένα ρόλο. Επίσης, όσοι θέλουν να διαφύγουν όλων αυτών, (όπως οι άλλες παρατάξεις της αντιπολίτευσης στο Δ.Σ.), ανάγοντας το σύνθετο του ζητήματος στο δίπολο απλή αναλογική – κυβερνησιμότητα, δεν προσφέρουν χρήσιμες υπηρεσίες. Στο ψήφισμα που υποβάλαμε, δεν αναφέρεται πουθενά ο όρος «απλή αναλογική», παρόλο που δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι αυτή αποτελεί το μόνο δίκαιο εκλογικό σύστημα που εξασφαλίζει ότι όλες οι ψήφοι – και άρα όλοι οι άνθρωποι- μετράνε το ίδιο. Όμως η πολιτική και η ζωή δεν αντιμετωπίζονται με θέσφατα. Προϋπόθεση όσων συζητάμε είναι η πολιτικοποίηση της αυτοδιοίκησης, των δημοτικών συμβουλίων, των τοπικών διεργασιών, δηλαδή η αυτόνομη παραγωγή πολιτικής στο πεδίο της πόλης και των οργάνων που την συγκροτούν. Αυτό είναι το κριτήριο. Λειτουργεί η Πόλη – Πολιτεία ως δημόσιος χώρος που παράγει αποφάσεις και πολιτική για τα ζητήματά της; Εάν όχι, κανένα εκλογικό σύστημα δεν σώζει την κατάσταση. Κυρίως δεν βοηθά η υποκρισία και η επιφανειακότητα. Έχουμε μπροστά μας ένα ερώτημα ισορροπίας ανάμεσα στο δημοτικό συμβούλιο και τον δήμαρχο, του οποίου η επίλυση παραπέμπει στο ποιος έχει σήμερα και υπό τις παρούσες συνθήκες μεγαλύτερο κύρος και λαϊκή νομιμοποίηση. Αυτό δεν μπορεί να αγνοηθεί. Με άλλα λόγια, όπως το θέτω, (διακινδυνεύοντας κάθε είδους παρεξηγήσεις), η απλή αναλογική δεν λύνει όλα τα προβλήματα, (ακόμη χειρότερα η κατάργησή της), ούτε κλείνει όλες τις κουβέντες, ούτε γίνεται δημοκράτης όποιος ΛΕΕΙ ότι πιστεύει σ’ αυτήν. Οι υποστηρικτές της άλλωστε, όπως η σημερινή διοίκηση του δήμου Βριλησσίων, που ωστόσο δεν έχει να επιδείξει κάποια κουλτούρα δημοκρατικότητας, πρέπει να βρουν κάτι περισσότερο να πουν, κάτι περισσότερο να πράξουν, αφού τελικά «μετράει» και η σχέση του δημοτικού συμβουλίου με την τοπική κοινότητα, εκεί δικαιώνεται ή απλή αναλογική, όχι σε συσχετισμούς εντός του δημοτικού συμβουλίου. Εν ολίγοις, η απάντηση στο πρόβλημα του νομοσχεδίου ανάγεται στην αναζήτηση της πολιτικής του διάστασης, που πρέπει να γίνει κατανοητή, να ανασυρθεί και να επιχειρηθεί η ανάλογη απάντηση. Ζητούμενο είναι να λειτουργήσει η εκπροσώπηση. Αυτό σημαίνει όχι μόνο μια τοπική κοινωνία που «επικοινωνεί» με τα δημοτικά συμβούλια, αλλά και που βρίσκει δίοδο προς την τοπική εξουσία. Ζητούμενο είναι να διαμορφωθεί συγκροτημένος δημόσιος χώρος, όχι ένα άθροισμα κατοίκων - γκρινιάρηδων σχολιαστών, είναι οι διαδικασίες, ο κοινωνικός πλούτος. Ζητούμενο είναι να αντανακλάται η τοπική «παραγωγή» στη σύνθεση του δημοτικού συμβουλίου. Και όλα αυτά να συνδέονται, με κάποιο τρόπο, με τα μεγάλα ζητήματα της χώρας... Εάν αυτά δεν συμβαίνουν, εάν δεν παράγεται τοπική πολιτική ή εάν αυτή που παράγεται βρίσκει πόρτες κλειστές, εάν η διαδικασία εκπροσώπησης είναι μπλοκαρισμένη από το κομματικό σύστημα όπως τώρα, τότε ούτε η απλή αναλογική θα λύσει το πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση, είναι οφθαλμοφανές ότι το νομοσχέδιο που εισηγείται η σημερινή κυβέρνηση δεν σηκώνει πολύ κουβέντα. Είναι απαράδεκτο και πρέπει να επιστραφεί στον αποστολέα του. Και να γίνει κάτι για να μην εφαρμοστεί, αυτό είναι όρος επιβίωσής της αυτοδιοίκησης. Αλλά αυτό πρέπει πρώτα να αντιληφθούν οι ίδιοι οι αιρετοί.