Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2022, 8:15’μμ, ΤΥΠΕΤ (Υμηττού & Πλαταιών)

Το Cine Δράση συνεχίζει τις προβολές σπουδαίων ταινιών από μικρές χώρες. Την Πέμπτη 24/11 μια μέρα πριν την «Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών» προβάλλει την «Υπηρέτρια» του Sebastián Silva, από τη Χιλή που κέρδισε τα Βραβεία Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης Ηθοποιού για την Catalina Saavedra, στο Sundance το 2009. Το φιλμ δεν αφορά κάποιο είδος κακοποίησης γυναικών, αλλά την περίπλοκη κοινωνική και ηθική δυναμική που συνοδεύει τη σχέση οικογένειας–υπηρετικού προσωπικού. Είναι μια ευαίσθητη, λεπτοδουλεμένη, οξυδερκής και αφαιρετική σπουδή χαρακτήρων και το εκπληκτικό πορτρέτο μιας γυναίκας που αφιερώθηκε αναγκαστικά στους άλλους και δεν έζησε τη δική της ζωή. Στο Σαντιάγο της Χιλής, μια εύπορη οικογένεια με 4 παιδιά ετοιμάζεται να γιορτάσει τα γενέθλια της Ρακέλ της υπηρέτριας τους, η οποία δουλεύει και ζει μαζί τους εδώ και 21 χρόνια. Αυτή η οικογένεια δεν είναι μια συνάθροιση ανίδεων, αγενών ατόμων χωρίς ενσυναίσθηση, ούτε το φιλμ μια καταγγελία της σκληρότητας των ανώτερων τάξεων. Αλλά πόσο τέλεια μπορούν να είναι τα πράγματα για μια άσχημη, αμόρφωτη και φτωχή γεροντοκόρη η οποία ζει σε ένα ξένο σπίτι γεμάτο όμορφους, ευκατάστατους και μορφωμένους ανθρώπους; Την αγαπούν αλλά υπάρχουν κοινωνικά όρια και προϋποθέσεις, συνεπώς η αγάπη που νιώθουν για αυτήν δεν είναι τόσο αγνή ή αυθόρμητη. την εκτιμούν, αλλά και την λυπούνται. Θέλουν να είναι καλοί, αλλά η συζήτηση μαζί της είναι περιορισμένη. Οι ίδιοι έχουν όλοι μια ζωή, μια ταυτότητα και ένα μέλλον που ξεπερνά πολύ τα όρια του σπιτιού, η επαγγελματική και οικογενειακή της ζωή της Ρακέλ καθορίζονται από αυτό. Περιορίζονται σε ένα δωμάτιο, που περιέχει ένα διπλό κρεβάτι, ένα μικρό κομοδίνο και ένα μικροσκοπικό άλμπουμ φωτογραφιών. Όλες με τους εργοδότες της. Εκτός από ένα τηλεφώνημα από τη μητέρα της στα γενέθλιά της, δεν υπάρχει άλλη απόδειξη ότι έχει συγγενείς. Η Ρακέλ, λοιπόν, έχει κάτι σαν οικογένεια, αλλά όχι οικογένεια. Αυτό το ξέρουν όλοι και αυτή η γνώση κάνει τη γιορτή γενεθλίων όχι τόσο ειλικρινή. Παρόλα αυτά κάνει τη δουλειά της με τεράστια ευσυνειδησία, σχεδόν με πάθος. Σηκώνεται πριν από οποιονδήποτε άλλον, ετοιμάζεται, στρώνει το κρεβάτι της, τακτοποιεί τα λούτρινα ζωάκια της. Ξυπνάει τα παιδιά, φτιάχνει πρωινό, ξυπνάει την κυρία του σπιτιού. Αλλά δεν είναι κάποια με την οποία θα θέλατε να είστε φίλοι: πετάει τα δώρα της, τρώει μόνη αν και προφανώς είναι ευπρόσδεκτη στην ομάδα, κατά λάθος ξεχνάει απλές οδηγίες, θυμώνει με τη στάση των παιδιών. Ταυτόχρονα εκτιμημένη και καταπονημένη, αποδεκτή αλλά απομονωμένη από την οικογένεια που υπηρετεί, χωρίς λόγο ύπαρξης πέρα από τον χώρο εργασίας της, δίχως προσωπική, κοινωνική και σεξουαλική ζωή και με την πιθανότητα πραγματικής αγάπης να απομακρύνεται, επηρεάζεται η ψυχή της και σιγά-σιγά διολισθαίνει σε αυτό που η Simone de Beauvoir περιγράφει ως η «μανιακή» οικονόμος: «σοβαρή, απασχολημένη, πάντα σε επιφυλακή. Χάνει τη ζωντάνια της, γίνεται υπερβολικά συνετή και φιλάργυρη... πικρή και δυσάρεστη και εχθρική με όλα όσα ζει...». Ταυτόχρονα και ενώ επιφανειακά, όλα είναι κανονικά, η Ρακέλ αντιμετωπίζει όλο και περισσότερα προβλήματα υγείας. Έχει έντονους πονοκεφάλους, συχνές λιποθυμίες, παίρνει παυσίπονα σαν καραμέλες. Η Πιλάρ, η καλοσυνάτη μητέρα της οικογένειας, αποφασίζει να προσλάβει βοήθεια. Αλλά και αυτό ταλαιπωρεί τη Ρακέλ. Είναι ειρωνική, εχθρική και αγενής με τη νεαρή Περουβιανή υποψήφια βοηθό της. Θα χρειαστεί ελάχιστος χρόνος για να εκφοβίσει και να διώξει το φτωχό κορίτσι. Την ίδια τύχη θα έχει και η επόμενη, πολύ πιο έμπειρη υποψήφια. Τρεις βοηθοί θα παρελάσουν μέχρις ότου η αντιδραστική Ρακέλ βρει το δάσκαλό της στο πρόσωπο της Λούσι, μιας αυθόρμητης και αντισυμβατικής κοπέλας με διαφορετική προσωπική ζωή και διαφορετικό πνεύμα που θα κερδίσει τη θέση και θα ξεμπλοκάρει την εσωστρεφή, ομιχλώδη προσωπικότητα της. Ο Sebastián Silva με μικρές πινελιές, από σκηνή σε σκηνή, χωρίς περιττά στοιχεία οικοδομεί έναν άκρως ενδιαφέροντα γυναικείο χαρακτήρα, χωρίς ποτέ να γίνεται τόσο σαφής που να διαλύει το μυστήριο. Αλλά αυτό που δημιουργεί δεν είναι απλά η καλλιτεχνική παρουσίαση μιας γυναίκας. Πρόκειται για κάτι σημαντικότερο. Φτιάχνει μια αλληγορία, μια μεταφορά. Ο μικρόκοσμος του σπιτιού, η ίδια η οικογένεια συμβολίζουν την κοινωνία και το πολιτικό καθεστώς της χώρας. Αυτό που συμβαίνει εκεί, συμβαίνει παντού μοιάζει να λέει, στην οικογένεια, την πόλη, τη χώρα, τον κόσμο. Άλλωστε κάνει φανερό ότι εκτός των άλλων, έχει σαν στόχο να προκαλέσει την ευαισθητοποίηση πολιτών και πολιτείας για τις 250.000 οικιακές βοηθούς στο Σαντιάγο, 70.000 από τις οποίες είναι εσωτερικές. Εργάτριες που έχασαν τη δουλειάς τους λόγω της κρίσης, αγρότισσες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη γη τους εξαιτίας των πολιτικών «οικονομικής ανάπτυξης», παράνομες μετανάστριες κυρίως από το φτωχό Περού. Όποιες και αν είναι, από όπου και να προέρχονται, όλες αντιμετωπίζουν την απομόνωση και την εκμετάλλευση. Σαν αποτέλεσμα ο σκηνοθέτης παραδίδει ένα ψυχολογικό δράμα φτιαγμένο με αγάπη και δεξιοτεχνία, στο οποίο η τραγωδία και το χιούμορ πάνε χέρι-χέρι. Στο όμορφο αποτέλεσμα συμβάλλει τα μέγιστα η υποκριτική δεινότητα της πρωταγωνίστριας Catalina Saavedra, η οποία αξιοποιεί με φειδώ και την παραμικρή σύσπαση του προσώπου της σε ένα ρεσιτάλ εσωτερικά δυναμικής ερμηνείας, που κρατά το θεατή διαρκώς σε εγρήγορση. Συναρπαστική η ερμηνεία της Mariana Loyola ως Λούσι, δυναμική η Claudia Celedron στο ρόλο της Πιλάρ. Χιλή, Μεξικό, Δραματική Κομεντί, 2009. Διάρκεια: 92’. Σκηνοθεσία: Sebastián Silva. Πρωταγωνιστούν: Catalina Saavedra, Claudia Celedón, Alejandro Goic, Andrea García-Huidobro, Mariana Loyola, Agustín Silva, Darok Orellana, Sebastián La Rivera, Mercedes Villanueva, Anita Reeves, Delfina Guzmán, Luis Dubó, Luis Muñoz, Andreína Olivarí, Gloria Canales, Luis Wigdorsky, Juan Pablo Larenas. Εδώ: το trailer της ταινίας. Οι χειμερινές προβολές του Cine-Δράση πραγματοποιούνται στο Πάρκο «Μίκης Θεοδωράκης», (ΤΥΠΕΤ), Υμηττού 57, Βριλήσσια, από την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου και κάθε Πέμπτη στις 8.15 το βράδυ. Η είσοδος των θεατών γίνεται με τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις. Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων Cine-Δράση